تاثیر کود دامی و شیمیایی بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز (cuminum cyminum l.) در رژیم‏های مختلف آبیاری

چکیده به منظور بررسی تاثیر کود دامی، شیمیایی و تلفیقی بر عملکرد کمی و کیفی زیره سبز (cuminum cyminum l.) در رژیم‏های مختلف آبیاری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر در سال 1390 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود (1a: شاهد، 2a: کود دامی خالص (20تن در هکتار) 3a: کود شیمیایی خالص (نیتروژن 80 کیلوگرم در هکتار و فسفر 50 کیلوگرم در هکتار) ‏4a: تلفیق کود شیمیایی و کود دامی (10 تن کود دامی و 40 کیلوگرم نیتروژن و 25 کیلوگرم کود فسفردر هکتار) و فاکتور دوم (b) دورآبیاری (1b: رژیم آبیاری کامل به صورت هر 10- 7 روز در طول دوره رشد گیاه، 2b: کم آبیاری ملایم که شامل آبیاری بعد از سبز شدن، بعد از تنک کردن، گلدهی و اواسط پر شدن دانه، 3b: کم آبیاری شدید که شامل آبیاری بعد از سبز شدن، بعد از تنک کردن و مرحله گلدهی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثر متقابل سطوح آبیاری و کود برای شاخص برداشت، درصد اسانس، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، نسبت سطح برگ و سرعت رشد نسبی معنی‏دار است. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری و کودی بر روی تعداد ساقه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، ارتفاع بوته، وزن تک بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی‏دار است، به طوری که تعداد ساقه فرعی در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن تک بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در همه تیمارهای کودی نسبت به شاهد افزایش معنی‏داری داشت، درحالی که سطوح مختلف کودی تفاوت معنی‏داری با هم نداشتند. هم‏چنین بیشترین عملکرد اسانس و ارتفاع بوته در کود تلفیقی و کود دامی بدست آمد و درنهایت بیشترین وزن هزار دانه در تیمار کود شیمیایی و تلفیقی بدست آمد. هم‏چنین در بین سطوح مختلف آبیاری، آبیاری‏های شاهد و کم آبیاری ملایم افزایش معنی‎داری بر روی تعداد چتر در بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، ارتفاع، وزن تک بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک داشتند. در حالی که بیشترین عملکرد اسانس و تعداد ساقه فرعی در آبیاری شاهد بدست آمد. واژگان کلیدی: رژیم آبیاری، کود، زیره سبز